Giá trị truyền thống, văn hóa Á đông, sự tỉ mỉ của các Takumi (nghệ nhân) cho ông chủ ở hàng ghế sau là những thứ được đóng đinh với thương hiệu Lexus tại Việt Nam. Dù có đủ cả những công nghệ động cơ mới mẻ, các hệ thống hỗ trợ lái, Lexus vẫn chưa bao giờ được đánh giá cao ở khả năng vận hành, hay là gợi ý hàng đầu cho một người ưa cầm lái. Nhưng RX 2023 đã chứng minh một bộ mặt ngược lại, hiện đại, lái rất vui, không còn nhàm chán.

Lexus biết lắng nghe, đó đã là một sự hiện đại. Jota Kusakari, thiết kế trưởng của dự án RX từng chia sẻ với VnExpress rằng việc phá vỡ những quy tắc cũ là để "đối đầu với những thách thức tương lai". Điểm đánh dấu sự thay đổi lớn nhất trong vẻ ngoài của RX là lưới tản nhiệt hình con suốt.

Suốt nhiều năm, con suốt không được thay đổi dù nhiều khách hàng tại Mỹ cho rằng nó giống Darth Vader - nhân vật phản diện trong loạt phim Chiến tranh các vì sao - sở hữu khuôn mặt gây sợ hãi. Nhưng giờ đây, hãng thay đổi để đáp ứng thách thức của tương lai là xe điện. Để phù hợp với xu hướng này, phần trên của lưới tản nhiệt được làm kín, như một chỉ dấu về việc dần chuyển mình từ xe xăng sang xe điện. Chỉ Lexus có kiểu lưới tản nhiệt lai nửa kín nửa hở thế này, giống cái cách hãng chuyên tâm phát triển động cơ hybrid nửa xăng nửa điện.

Ở thế hệ trước, áp lực phải trẻ trung, thể thao khiến các nhà thiết kế của Lexus như "lên gân lên cốt", khi mang đủ loại đường gân dập nổi lên nắp ca-pô và thân xe. Ở thế hệ này, những nét vẽ đó đã được tiết chế. Nắp ca-pô phẳng, gân ở phần cánh cửa cũng không còn, thay vào đó là đường cong tròn trịa từ trước hất ra sau. Tổng thể xe đã nhẹ nhàng và tinh tế hơn, không còn phải "gồng mình" như trước.

Cabin cũng vậy. Ở đời trước, để thể hiện rằng chiếc xe giờ đây dành cho người lái, hãng đắp hẳn một gờ nổi ngăn cách bảng điều khiển trung tâm của người lái với hành khách ở ghế phụ. Một cách làm trực diện, nhưng khiến bảng táp-lô trở nên nặng nề. Sang thế hệ này, kiểu vẽ vời đó được đập bỏ. Cách xử lý đơn giản là nghiêng màn hình về phía người lái. Tổng thể cabin nhẹ nhàng, thanh thoát hơn và vẫn tiện dụng. Việc với tay vào bảng điều khiển giống đang cầm cương một con ngựa, mà Lexus gọi là triết lý tazuna (dây cương).

Tuy đã hướng về người lái, nhưng nếu xét về công thái học, đặc biệt khi đang lái xe ở tốc độ cao, thì khoang lái của RX còn thiếu chút thấu hiểu và dễ kiểm soát. Khi cần thao tác nhanh, việc với tay lên màn hình trung tâm sẽ gây khó. Có thêm các nút vật lý gần người lái sẽ thuận tiện hơn.

Sẽ là "ngây thơ" nếu ở những thế hệ trước, mang RX để so sánh với các đối thủ châu Âu như X5 về vận hành, nhưng ở thế hệ này, RX đang mang lại những niềm vui và sự an tâm rõ rệt sau tay lái. Ai đó nếu e ngại cứ đạp cỡ 120 km/h là Lexus cảm giác bồng bềnh, thì đó là câu chuyện của trước đây, chứ không phải RX thế hệ này.

Khung gầm mà mẫu SUV cỡ trung sử dụng là GA-K, nhẹ hơn 90 kg nhưng tăng mật độ cứng vững, giúp xe lanh lẹ hơn khi di chuyển và cứng cáp hơn nếu có va chạm. Trọng tâm xe cũng giảm được 15 mm.

Bố trí động cơ là câu trả lời cho việc hãng muốn có một chiếc xe chạy hay, đặc biệt trên bản RX500h F Sport Performance. Một máy xăng 2.4 tăng áp 270,8 mã lực kết hợp hai môtơ điện. Một chiếc gắn giữa động cơ xăng và hộp số 6 cấp ở cầu trước (hybrid song song), cho công suất 85,8 mã lực và một chiếc gắn ở cầu sau, cho 101,8 mã lực. Tổng công suất của hệ thống là 366 mã lực.

Hệ thống dẫn động 4 bánh Direct4 cho phép RX không cần trục các-đăng để chuyển lực từ động cơ xuống cầu sau như trên các xe thuần xăng hay hybrid chỉ một môtơ điện. Cơ cấu nhờ đó đơn giản hơn, trọng lượng nhẹ hơn, bố trí được khối pin Ni-MH ở cầu sau để nuôi môtơ, và giúp phân bổ trọng lượng đều hơn giữa cầu trước và sau.

Hãng xe Nhật nói rằng khả năng tăng tốc của bản này tương tự máy 3.5 V6 trước đây, trong khi mức tiêu thụ nhiên liệu giảm 20%. Nhưng với cách bố trí này, tiết kiệm xăng không phải mục tiêu chính. Khả năng hỗ trợ vận hành mới là thứ đáng giá.

Trên những con đường cao tốc và đồng quê "thẳng cánh cò bay" ở California, duy trì tốc độ 140-150 km/h với RX là khá yên tâm, thậm chí nhàn nhã, vì xe không bồng bềnh hay chao đảo, nhờ hệ khung gầm cải tiến, phân bổ trọng lượng hợp lý cùng hệ thống treo đa điểm thích ứng AVS (Adaptive Variable Suspension) tự động điều chỉnh lực cản của giảm chấn, giúp hạn chế rõ rệt tình trạng lao đầu về trước khi phanh gấp hay ép lưng khi tăng tốc.

Còn trên những con đèo hướng về Đà Lạt như Mimosa hay Khánh Lê, giá trị của hybrid được thể hiện rõ. Xe đang dừng dưới chân dốc, tài xế cần ép ga để leo dốc 10%, thì đừng cố gắng đạp quá mạnh, vì sẽ lố. Môtơ điện eAxle ở trục sau đẩy mô-men xoắn lập tức, kết hợp cùng máy tăng áp và môtơ ở phía trước giúp xe leo đèo khá dễ. Cũng bởi có tới hai môtơ điện góp sức nên không phải chịu đựng những tiếng gào thường thấy trên xe xăng nếu phải ép tua.

Chiếc xe hay-dở thế nào thể hiện ở khúc cua, và Lexus đã chú trọng tới điều này, khi cung cấp cho RX những thứ cần thiết. Đầu tiên là trọng tâm xe thấp hơn 15 mm, kết hợp với đó là trục cơ sở dài hơn 60 mm và hệ treo thích ứng. Đối với mọi chiếc xe, trọng tâm càng thấp, trục cơ sở dài và treo vững thì việc cắt cua càng ổn định. Nhưng RX còn có thêm một công nghệ nữa đang là "mốt" hiện nay: đánh lái bánh sau trên bản 500h F Sport Performance. Ở tốc độ cao khi "ăn" cua, bánh sau sẽ xoay cùng hướng với bánh trước, giúp cả chiếc xe được quăng đi cùng hướng, ổn định. Ngược lại ở tốc độ thấp, bánh sau sẽ xoay ngược hướng bánh trước, tạo mô-men xoay tròn, từ đó giúp xe giảm bán kính cua, vòng quay, tối ưu việc ra, vào chỗ đỗ hay chuyển hướng ở không gian hẹp. Những thứ này đủ khiến hai khách ngồi ghế sau dù ít đi đường đèo, vẫn ngủ ngon.

Nhưng dù sao, RX vẫn là một chiếc SUV hướng tới việc di chuyển hàng ngày và gia đình, chứ không phải gầm cao thể thao thuần tuý, nên khi trót cao hứng mà đẩy chiếc xe vào giới hạn gắt, tài xế sẽ phải tiếc nuối. Ở chế độ Sport+, hệ thống treo không cứng ngắc như mong muốn, vô-lăng cũng không chặt như xe Đức. Đâu đó vẫn có độ lơi lả nhất định, chưa thật tin tay của chiếc SUV hạng sang Nhật, dù đó là trạng thái thể thao nhất.

Ngoài ra, để gắn hai môtơ điện cùng khối pin, bản 500h F Sport Performance chỉ sử dụng hộp số AT 6 cấp, thay vì loại 8 cấp như các phiên bản thấp hơn, nhằm đảm bảo không gian và trọng lượng ở mức hợp lý, theo Lexus. Bởi vậy, nếu so về độ thoát xe ở tốc độ cao, RX sẽ hơi đuối so với các đối thủ Đức. Tuy nhiên, sự hỗ trợ của điện giúp xe chuyển tốc mượt mà, sang số cũng liền lạc, không gây khó chịu.RX thể hiện mình "gia đình" đến mức, nếu bấm còi, người trên xe sẽ nghĩ rằng, đó là còi xa xăm của một chiếc xe nào đó trên đường. Khả năng cách âm của RX không chỉ giúp tiếng động bên ngoài nhỏ đi, mà còn như đẩy sóng âm ra xa khỏi cabin. Về khả năng này, không xe Đức nào "có cửa".

Sau những nâng cấp, RX càng chứng minh là một sản phẩm vừa vặn cho gia đình. Một thương hiệu tin cậy, không gian và tiện nghi đủ hưởng thụ, lái hay và vui hơn trước. Tất nhiên, dù đã hay hơn, RX vẫn là của gia đình, không phải chiếc xe dành cho tay lái mê xe thể thao. Cũng bởi vậy, RX trở thành chiếc SUV hạng sang cỡ trung bán chạy nhất Mỹ 2022.

Khách Việt nếu muốn, cần bỏ ra 4,94 tỷ chưa gồm phí lăn bánh cho RX 500h F Sport Performance, hoặc thiếu hơn chút, là các bản thấp 3,43-4,72 tỷ. BMW X5 có giá tương tự, trong khi Mercedes GLE đắt hơn, 4,5-5,7 tỷ.

Đức Huy